کارشناسی ارشد » گروه آزمایشی پزشکی » بهداشت محیط » مقدمه
علم بهداشت محیط به رفاه انسان، تأثیر متقابل انسان بر محیط زیست ومسایل فنی و مدیریتی مربوط با این‌ها برای بهبود محیط زیست انسان از نقطه نظر بهداشت می‌‌پردازد. زیر شاخه‌های بهداشت محیط شامل بهداشت آب، تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب، آلودگی هوا، مواد زائد جامد، بهداشت پرتو و غیره می‌‌باشد.
بهداشت محیط علم و فن کنترل عواملی از محیط زیست که به هر نحوی از انحاء می‌‌توانند در رفاه، و سلامت جسمی، روحی و اجتماعی فرد تأثیر داشته باشد. .
در این تعریف محیط زیست شامل «هر آنچه غیر از خود فرد» می‌شود علاوه بر آن باید به مسئله رفاه و سلامتی نیز دقت نمود که بهداشت محیط شامل هر دو می‌شود .علاوه بر این‌که عواملی که در حال حاضر تأثیر دارند یا در آینده تأثیر گذار خواهند بود نیز توسط علم بهداشت محیط بررسی و کنترل می‌‌گردند. بهداشت محیط امروزه به عنوان یکی از رشته‌های دانشگاهی تدریس می‌شود.
در این رشته چهار محور اصلی شامل موضوعات بسیار مختلف و متنوع در زمینه آب، فاضلاب، هوا و زباله می باشد. در کنار این مطالب دانشجویان رشته‌های بهداشت محیط با موضوعات دیگری مانند بهداشت پرتوها، انواع گندزدایی گندزداها، انواع روش‌های بهسازی محیط، بهداشت مواد غذایی، بهداشت حرفه‌ای، حشره شناسی، سموم ،کاربرد موتور تلمبه ، حفاری چاه ، میکروبیولوژی آب و فاضلاب ، اصول هیدرولیک ، نقشه برداری و نقشه کشی و غیره آشنا می‌‌شوند.
این رشته در مقطع کارشناسی ارشد دارای مدرک مهندسی بوده و دانشجویان در این مقطع تبحر خاصی در طراحی تصفیه خانه‌های اب و فاضلاب و نیز مدیریت مواد زائد جامد کسب می‌‌کنند. رشته بهداشت محیط تا مقطع دکترای تخصصی در دانشگاه‌های ایران وجود دارد و ارتباط بسیار نزدیکی با مهندسی محیط زیست دارد.
زمینه های اشتغال:
رشته بهداشت محیط دارای سه جنبه بیولوژی، شیمی، فیزیک و ریاضی است و دانشجوی بهداشت محیط در صورت علاقه‌مندی به هر یک از زمینه‌های فوق می‌تواند در این رشته موفق گردد.برای مثال کارشناس بهداشت محیط که به دروس فنی به ویژه مکانیک سیالات علاقه‌مند است، می‌تواند در زمینه طراحی تصفیه خانه‌ها فعالیت کند. کارشناس علاقه‌مند به بیولوژی نیز می‌تواند در زمینه انتقال بیماری‌ها به انسان توسط فاکتورهای زیست محیطی مطالعه و تحقیق کند و فردی که به شیمی علاقه‌مند است می‌تواند در زمینه فرآیندهای مختلف اعم از فرآیند تصفیه آب یا فاضلاب فعالیت نماید. درواقع این رشته می‌تواند طیف گسترده‌ای از داوطلبان را که دارای علایق و توانمندی‌های متفاوتی هستند، جذب خود کند. قابل ذکر است که زمینه‌های فوق بیشتر در کارشناسی و مقاطع بالاتر مطرح می‌شود و در مقطع کاردانی که جنبه کاربردی دارد، آنچه مهم است علاقه‌مندی به حفظ بهداشت محیط و آموزش این مسأله به عموم مردم است.
هدف نهایی برنامه‌ریزی نیروی انسانی بهداشتی داشتن تعداد کافی نیروی انسانی کارآمد و باکیفیت در تمامی رشته‌های بهداشتی مورد نیاز است که بطور متناسب از نظر جغرافیایی، نوع، حرفه، تخصص، جنس و ... در نقاط مختلف کشور توزیع گردند و تحت نظر مدیریتی صحیح و کارآمد به خدمت گرفته شوند در بحث نیروی انسانی, همواره مسأله عدم تعادل و توازن خودنمایی می‌نماید. عدم توازن نیروی انسانی بهداشتی عبارت است از اختلاف بین تعداد، انواع، عملکرد، توزیع و کیفیت کارکنان بهداشتی از یک سو و نیازهای جامعه به خدمات ایشان و توانایی جامعه و دست‌اندرکاران در اشتغال، پشتیبانی و حفظ و نگهداری این نیروها. عدم تعادل در نیروی انسانی بهداشتی پدیده‌ای ناخوشایند و پیچیده است که می‌تواند از نظر تعداد، از لحاظ کیفیت و از نقطه نظر توزیع (توزیع جغرافیایی، شغلی و یا تخصصی، مؤسساتی و یا از نظر جنسی) بطور نامتعادل انجام گیرد. طبیعی است که تربیت کادر بهداشتی به میزانی بیش از نیاز برآورد شده کشور، اتلاف هزینه عمومی است.
