کارشناسی ارشد » گروه آزمایشی مهندسی » بیوتکنولوژی و داروسازی » مقدمه
بیوتکنولوژی (Biotechnology)، یک کلمه مرکب است که از دو کلمه «BioوTechnology» تشکیل شده است. Bio به معنای حیات به‌کارمی رود.برای Technolgy نیز تعارف گوناگونی وجود دارد از جمله: «تکنولوژی ، عالی‌ترین دستاورد عینیت و ذهنیت بشری است.»و یا « تکنولوژی ، تبلور کار انسان در ابزار است.»
در جستجوی تعریف بیوتکنولوژی به سادگی می توان به تعارف بالا مراجعه کرده و به صورت خلاصه ترجمه زیر را برای لغت بیوتکنولوژی ارائه داد: «صنایع زیستی»«بیوتکنولوژی یا صنایع زیستی عبارت از مجموعه فنونی است که با یاری گرفتن از جانداران به ویژه میکروب‌ها و تک‌سلول‌ها(سلول‌های جانوری، گیاهی ، انگل‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌هاو مخمرها) محصولات متنوعی در ارتباط با علوم پزشکی، کشاورزی و صنایع تولید می‌کند.»
بیوتکنولوژی به مانند مهندسی شیمی دارای کاربردهای فراوان و اکثراً در زمینه هایی مشترک با آن می باشد.
از این طریق می‌توان به ارتباط موجود بین این دو رشته پی برد. هدف این دو تخصص در نهایت تولید یک فرآورده است.تفاوت در اینجاست که در مهندسی شیمی کلاسیک، موجودات زنده نقشی نداشته و در مهندسی بیوتکنولوژی، این موجودات نقش اساسی دارند. بدین ترتیب می توان بیوتکنولوژی را به عنوان مسیر ارتباطی بین تکنولوژی بدون حیات به تکنولوژی وابسته به حیات معرفی کرد.
«بیوتکنولوژی بکار گیری فرآیندها و تبدیلات بیولوژیکی در مقیاس صنعتی جهت تولید مواد بیوشیمیایی یا تسهیل تولید فرآورده های مختلف می باشد.»
یک ماده در فرآیندهای بیوتکنولوژی نیز به مانند هر فرآورده دیگر مستلزم گذشتن از مراحل گوناگونی می باشد. مانند مرحله پژوهش آزمایشگاهی و تحقیقاتی، تولید یک ماده در آزمایشگاه، تولید نیمه صنعتی یک فرآورده و بررسی فاکتورهای عملیاتی و اقتصادی و درنهایت تولید صنعتی. به غیر از مرحله اول که مربوط به متخصصان علوم زیستی مانند زیست شناسی، میکروب شناسی بیوشیمی و مهندسی ژنتیک است، در قسمت‌های بعدی که مربوط به کارهای صنعتی است، نیازمبرم به مهندسی شیمی و تخصص آن احساس می‌شود. طراحی فرآیندها و دستگاه‌های لازم در فرآیند بیولوژیکی که توانایی ایجاد شرایط برای تولید بهینه از نظر اقتصادی و کیفی داشته باشد از وظایف اصلی یک مهندس شیمی مسلط به اصول بیوتکنولوژی می باشد. همچنین طراحی فرآیندهایی مانند جداسازی و خالص سازی از وظایف اصلی یک مهندس شیمی می باشد و این‌ها همه بیانگر نقش اساسی مهندسی شیمی در تولید فرآورده های بیولوژیکی می‌باشد.
می‌توان چنین بیان داشت که مهندسی بیوتکنولوژی با توجه به قابلیت‌های فراوانی که دارد از جمله پائین بودن هزینه های تولید در آن، عدم ایجاد آلودگی و همچنین امکان ایجاد در نقاط مختلف کره زمین این قابلیت را دارد که بعضی بحران‌های موجود در دنیای امروز را تا حدودی برطرف کند و یا از بین ببرد.
بسیاری از مردم و از جمله تعداد قابل توجهی از داوطلبان آزمون سراسری شناخت صحیحی از رشته داروسازی ندارند. آن‌ها نمی‌دانند که شغل فارغ‌التحصیل داروسازی، داروفروشی نیست و حتی هدف این رشته نیز فقط تربیت داروساز نمی‌باشد. چرا که داروسازی تنها یکی از تخصص‌های فارغ‌التحصیل این رشته است.
باید دانست که در علم پزشکی برای مداوای یک بیمار، روش‌های متعددی از جمله دارو درمانی، جراحی و روان درمانی وجود دارد که در این میان دارو درمانی به عنوان متداول‌ترین شیوه در تمام دنیا شایع است و رشته داروسازی، رشته‌ای است که در همین زمینه با بیماران و مردم مرتبط می‌گردد. همچنین یک داروساز در صورت ناموفق بودن رژیم دارو درمانی باید علل عدم موفقیت را بررسی کند. از همین رو می‌توان گفت رشته داروسازی بخشی از علوم پزشکی است که در رابطه با تولید و ساخت دارو، بررسی وضعیت دارو در بدن انسان و موجودات زنده و میزان تأثیر دارو در سلامت جامعه و کم کردن بحران‌های بیماری‌زا نقش ایفا می‌کند. به عبارت دیگر رشته داروسازی به شناخت ماده مؤثر، فرموله کردن این ماده (تبدیل ماده مؤثر به فرمی که قابل مصرف برای بیمار باشد مثل قرص، کپسول، شربت یا استفاده از روش‌های تزریقی) و بررسی اثرات دارو بر بدن بیمار می‌پردازد.
داروسازی تلفیقی از علوم پایه و بالینی است و به همین دلیل توانمندی در دروس فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی برای این رشته ضروری است. همچنین دانشجوی این رشته برای ارائه خدمات به بیماران باید بتواند با افراد به درستی ارتباط برقرار کرده و خوب صحبت کند و در ضمن فردی‌سخت‌کوش و جدی باشد چون دروس این رشته بسیار فراگیر و متنوع بوده و هم جنبه حفظی و هم جنبه تحلیلی دارد و در نتیجه به همت و تلاش قابل توجه نیازمند است
